Vandaag stond er op eReaders.nl een overzicht van de gebeurtenissen op het gebied van digitaal lezen in Nederland in het afgelopen jaar. Daaruit bleek dat er vooral veel gebeurt op de consumentenmarkt. Gastblogger Peter Brouwers beargumenteert dat het nu de beurt is aan het onderwijs en bedrijfsleven om bezig te gaan met ereaders en digitale content.
Op 2 augustus verscheen mijn gastblog “Ebooks op de basisschool, een kwestie van tijd?” De reacties van mijn collega’s bij Verdonck, Klooster en Associates (VKA), de reacties op de site zelf, evenals de sessie die we binnen VKA hebben gewijd aan ereaders en de twitterdiscussie via Netwijs afgelopen dinsdag, vroegen om een vervolg op dit artikel.
Behoefte consumentenmarkt vs. onderwijs en bedrijfsleven
Twee van mijn collega’s van VKA voerden in opdracht van een van de ministeries een haalbaarheidsstudie uit naar ereaders binnen dat ministerie. Een belangrijke conclusie uit dat onderzoek was: De zakelijke gebruiker zal andere verwachtingen hebben van een ereader en de schermtechnologie, gezien de geconstateerde leesbehoefte. Als leesbehoefte definiëren zij enerzijds Integraal lezen en anderzijds Productief lezen
– Integraal lezen: een stuk van a tot z lezen zonder veel te schakelen.
– Productief lezen: het snelle lezen van documenten, heen en weer schakelen, dingen opzoeken etc.
Omdat de zakelijke gebruiker zich meer bezighoudt met productief lezen, ligt zijn behoefte op een ander vlak dan die van de consument. Bijgaand schema verduidelijkt dat:
Ik denk dat de aandacht van leerlingen in het onderwijs meer schuift richting Integraal lezen. Verder dienen voor het onderwijs de types content geplot te worden op het schema, zoals bijvoorbeeld de oefenboekjes voor praktijkonderwijs en de readers voor VO, HBO en Universiteit.
De leesbehoefte bepaalt in feite de eisen aan de technologie. Voor het onderwijs dienen traditionele ereaders vooral ook voorzien te worden van kleurenschermen en daarbij goedkoop te zijn. De XO Laptop, ook wel bekend als 100-dollar-laptop voor ontwikkelingslanden, zou in de nieuwe versie 1.5 een rol kunnen spelen, temeer omdat die uitgaat van open standaarden. Voor het bedrijfsleven speelt daarbovenop de eis van beveiliging een belangrijke rol, iets waar de ereaders nog geen functionaliteit voor bieden.
Vanuit de leesbehoefte en technologie is het een eenvoudige stap naar discussie over de content. De verschillende discussies die ik heb gevoerd en de reacties op het artikel maken één ding duidelijk: de beschikbaarheid van de content voor onderwijs en bedrijfsleven schiet nog tekort. Daardoor wordt het een kip-ei verhaal. Eerst zorgen voor brede beschikbaarheid van de content en dan overgaan op brede uitrol van ereaders of gaan we aan de slag met wat er nu al is?
De uitgevers staan nog niet te trappelen om op brede schaal content te ontwikkelen voor het onderwijs, uitzonderingen daargelaten. Het ontwikkelen van een methode kost veel tijd en de verdienmodellen hiervoor zijn nog niet helder. Toch is goede content die ook echt waarde toevoegt boven de traditionele vorm belangrijk voor succesvolle uitrol. Dit laten eerder gehouden pilots op scholen zien. De tijd heeft niet stil gestaan en daarom is het interessant om te volgen wat nieuwe pilots opleveren.
In de discussie over de content speelt ook mee of we moeten blijven denken in de traditionele boekvormen of dat we over moeten gaan schakelen in het denken in apps. Voorbeelden hierbij zijn bijvoorbeeld de app letterlegger maar ook Alice in Wonderland, te downloaden als ebook en als applicatie.
Al met al moeten uitgevers op zoek naar goede businessmodellen om ebooks en apps aan te gaan bieden. De conclusie tijdens de twitterdiscussie was in ieder geval duidelijk: Alle boeken in een e-reader.
Wat dat betreft lag de conclusie van VKA aan het eerder genoemde ministerie op dezelfde lijn: de ereader is een serieuze kans, mits het contentplatform beschikbaar is en de ereader meer toegevoegde waarde gaat leveren voor de zakelijke markt.
Wachten op voldoende content of starten met wat nu al aangeboden wordt?
Op deze vraag is geen eenduidig antwoord te geven voor onderwijs en bedrijfsleven. Mijn overtuiging is dat inmiddels voldoende content beschikbaar is om pilots op te starten of ermee door te gaan. Hiermee behoud je zelf de controle en doe je de nodige ervaringen op met bijvoorbeeld de extra beheersinspanningen van deze nieuwe technologieën. Met wachten op beschikbare content loop je het risico dat leerlingen of medewerkers zelf gaan experimenteren waardoor een wildgroei kan ontstaan.
Wil je ook gastblogger worden voor eReaders.nl? Stuur even een mailtje naar info@ereaders.nl!
