Later dit jaar wil boekendistributeur Centraal Boekhuis aan webwinkels en uitgevers de mogelijkheid geven ebooks te verhuren aan klanten. Als basis hiervoor dient een online reader, waarmee lezers op hun computer, tablets en smartphones de gehuurde boeken kunnen lezen. Enkele bezoekers van eReaders.nl probeerden de online reader uit.
Raymond Snijders testte de online reader op diverse Android-apparaten. Volgens hem werkt de interface op touchscreens nog niet optimaal: “Enkele keren moet er twee of drie keer getikt worden op het pijltje om daadwerkelijk naar een volgende pagina te gaan. Het is niet helemaal duidelijk of dat komt omdat de pagina nog niet (helemaal) geladen is of dat de kwaliteit van het scherm meespeelt. Ik kan me in ieder geval niet aan de indruk onttrekken dat de kwaliteit van het scherm wel een duidelijke impact heeft: de eerste generatie Galaxy Tab heeft een wat ouder capacitief scherm en hiermee gaat bladeren niet vloeiend.”
Snijders zag echter wel het nut van de online reader in: “Uiteindelijk kan de online reader voor mij de vergelijking met een reguliere ereading app doorstaan. De pagina’s worden vlot geladen, vlotter dan bij de ereading apps waarbij het hele boek helemaal gedownload moet worden. De standaard ereading apps hebben dan wel meer functionaliteiten maar voor puur het lezen voldoet de online reader zeker.”
Anne Gietema probeerde de online reader uit op een Mac met als browser Safari. “Ik vond het meteen prettig om te lezen. Mooi helder en de teksten verschijnen lekker vlot. In eerste instantie zijn de regels erg lang, maar al snel realiseer ik me dat ik zelf de bladspiegel kan bepalen! En maak dus het ‘boek’ een beetje smaller, precies op formaat dat me bevalt. Wat mij betreft hoeft het niet anders, downloaden kost immers tijd, terwijl je nu meteen aan het lezen kunt slaan. Ben nog wel gaan testen of het programma automatisch terugkeert naar laats gelezen pagina. Dat gebeurt inderdaad. Mooi dus.”
Niet ideaal op kleiner scherm
Op het kleinere scherm van de iPhone werkt de online reader daarentegen weer minder ideaal, merkte Marina Coolen. “Ik vind de online reader op de iPhone niet handig. Soms is de regelafstand niet goed, waardoor de onderkant van letters afvallen. Nu is de iPhone natuurlijk geen ereader, maar als ik het vergelijk met iBooks, dan vind ik die laatste veel overzichtelijker. De navigatiepijlen werken ook niet altijd. Verder kun je niet zien waar je precies bent in het boek (paginanummering).” De reader is dus niet de beste keus voor de iPhone. “Ik ga (in ieder geval niet op de iPhone) waarschijnlijk geen gebruik maken van de online reader, een boek is zo gedownload!”
Met als browser Chrome en FireFox testte Margriet Kaandorp de online leesomgeving op een pc. Het gemak en de eenvoud spraken aan, maar het nadeel daarvan was wel dat de reader niet aan eigen behoeftes kan worden aangepast. “Ik vind het bijvoorbeeld niet prettig dat de bladzijde over de hele breedte van het beeldscherm loopt, zo worden de regels heel lang en moet je steeds met je hoofd heen en weer.”
Beveiliging
Niels Keetlaer boog zich tenslotte over de beveiliging van de online reader. Hoe makkelijk kunnen tekstgedeeltes, bladzijden of zelfs hele hoofdstukken gekopieerd worden? “De voor de hand liggende methode om de tekst te selecteren, kopiëren en te plakken werkt niet. Hetzelfde geldt voor printen. Door gebruik van een aantal verschillende manieren hebben ze dit weten te voorkomen. Firefox blijkt het minst gevoelig. Om te beginnen kun je daar door in de instellingen uit te schakelen dat Javascript context-menu’s mag uitschakelen je context-menu weer terugkrijgen, en na twee vervelende div-elementen te verwijderen kan je tekst selecteren. Door een (heel) groot scherm te gebruiken of ver uit te zoomen moet je in principe een heel hoofdstuk kunnen selecteren (uitzoomen werkt overigens niet in Chrome en Safari). Kopiëren is er dan echter nog niet bij, en ik heb zo gauw ook nog niet kunnen ontdekken waarom dan wel niet.”
Om de tekst van een boek in de browser te kunnen kopiëren moet je volgens Keetlaer toch zeker weten wat je doet. “Al met al is dit systeem voor de gewone gebruiker niet zo heel makkelijk te misbruiken… totdat deze gewone gebruiker de juiste gereedschappen in zijn handen krijgt. Dat gereedschap is de volgende stap die ik genomen heb. Immers: wat er op je scherm staat, stáát al op je computer. Omdat een en ander in de browser gebeurt had ik de hoop dat het niet zo heel ingewikkeld moest zijn om de content naar binnen te halen en om te zetten naar een bruikbaarder formaat. Dit bleek inderdaad zo te zijn: het programma haalt de hoofdstukken stuk voor stuk binnen om ze weer te geven en de “codering” hiervan laat meer dan te wensen over.”
Keetlaer schreef een programmaatje dat op basis van de gegeven URL de webpagina van het boek ophaalt, en hier vervolgens uithaalt welke bestanden er voor de hoofdstukken worden gebruikt. Deze bestanden worden stuk voor stuk gedownload en van hun codering ontdaan. De relevante content wordt eruit gehaald en ontdaan van overbodige informatie. Volgens Keetlaer kan “iemand als ik met een beetje motivatie in een weekendje een plugin kunnen schrijven voor Calibre die deze handelingen automatiseert en een keurige ePub in je bibliotheek aflevert.”
Online reader komt soms goed van pas
Uit deze gebruikerstests blijkt al met al dat de reader voor sommige situaties goed van pas kan komen. Vooral het feit dat je zonder te wachten of iets te downloaden een boek kunt lezen sprak potentiële gebruikers aan. De beveiligingstest laat daarbij zien dat de huidige beveiliging voor de meeste gebruikers te lastig zal zijn om te omzeilen. Maar wanneer de juiste tools beschikbaar komen, is die beveiliging tegelijk een wassen neus en kan een lezer het ebook makkelijk vanuit de browser naar Calibre kopiëren en vervolgens verspreiden.
Het Centraal Boekhuis denkt vooralsnog dat het daarmee wel zal meevallen en beargumenteert dat het dan altijd nog eenvoudiger is om de tekst van een watermerk-ePub te kopiëren en deze te verspreiden. Het CB hoopt “dat webwinkels zo snel mogelijk online lezen gaan aanbieden in hun webwinkel”. Mathijs Suidman van het CB: “wij denken dat dit voor veel consumenten een nog toegankelijkere manier is van ebook lezen (vanaf verschillende devices) t.o.v. de downloadlink.”
Suidman vindt het voor webwinkels “een kans om, zeker met een customized online reader, je te onderscheiden. Waar de downloadlink nu nauwelijks onderscheid biedt kun je in de interface van een online reader (HTML5) verschillende functies toevoegen zoals bijvoorbeeld sociale media, waarmee je je kan onderscheiden van andere webwinkels.” Daarnaast ziet het CB de online leeservaring ook als mogelijkheid voor een webwinkel om de klant aan zich te binden. “Waar er bij een downloadlink slechts sprake is van overdracht van een bestand, ben je als webwinkel met online lezen continue in contact met de klant.”
