Dit is een gastbijdrage van Peter Brouwers.
Mijn oudste dochter, die na de schoolvakanties naar groep 4 gaat, is besmet met het leesvirus en leest alles wat los en vast zit. Het is fascinerend om te zien hoe ze, gewapend met leesliniaal, de boeken verslindt. Met mijn Bebook Neo in mijn hand (een geweldige ervaring dat digitaal lezen van elektronisch papier!), kijkend naar mijn dochter die fanatiek de boeken verslindt, vraag ik me vaak af wanneer de ereader zijn intrede doet op haar school. Zou het meerwaarde hebben voor een basisschool en welke impact gaat dit dan hebben?
Hoe ebooks passen in de schoolloopbaan
Onderbouw: traditionele boek heeft de voorkeur
Passen ebooks bij de manier waarop kleuters starten met leren lezen? Het kiezen van een boek uit de boekenmand, plaatjes kijken, flapjes omslaan om te kijken wat erachter zit, allemaal stappen in de ontwikkeling waarvan ik schat dat zelfs een iPad die niet kan vervangen.
Vervolgens gaat een kind naar groep 3 en begint het echte leren lezen. Letters worden woorden, woorden worden zinnen en krijgen betekenis. In theorie zou dit al kunnen met digitale boeken. In de praktijk denk ik dat nog meer aspecten in de ontwikkeling van het kind meespelen, waardoor ik denk dat in deze fase het traditionele boek de overhand zal houden.
Middenbouw: grote kans voor ebook als leesboek
Dit is een fase waarin kinderen steeds moeilijkere boeken gaan lezen met meer tekst en minder plaatjes. De extra functies van een ereader kunnen dan van pas gaan komen, denk aan het snel opzoeken van de betekenis van moeilijke woorden. De eerste titels voor 7-9 jarigen zijn inmiddels beschikbaar, zie onder andere Studon die hiervoor een aparte categorie heeft.
Bovenbouw: grote kans voor ebook als leerstof
In de bovenbouw kunnen de ereaders zelfs ingezet gaan worden voor het aanbieden van de leerstof, bijvoorbeeld voor Aardrijkskunde. In deze fase helpen de mogelijkheden van een ereader bij het maken van aantekeningen, het snel terugzoeken van teksten en de ondersteuning van audio en video.
Schoolbibliotheek
Begin dit jaar maakten we kennis met het reilen en zeilen van een schoolbibliotheek doordat mijn vrouw mee ging draaien als biebmoeder. Eens per week komen de kinderen de uitgelezen boeken terugbrengen en worden de nieuwe boeken opgehaald. Alles netjes bijgehouden op kaarten en in de computer. Belangrijk bij de schoolbieb is dat de boekkeuze aansluit bij het leesniveau van het kind en de leermethode van de school.
De introductie van het ebook op basisscholen gaat een grote impact hebben op dit hele fenomeen en beperkt zich niet tot alleen tot de school zelf. Partijen die hierin een rol kunnen gaan spelen zijn auteurs, drukkers en uitgeverijen en de huidige schoolleveranciers. De schoolleverancier claimt dat de school slechts één aanspreekpunt wil hebben voor alle schoolartikelen, maar toegevoegde waarde bieden is natuurlijk essentieel. Als de school haar online bibliotheek rechtstreeks kan laten vullen door de uitgeverijen, dan verschuift de rol van leveranciers meer naar adviserend.
Ook nieuwkomers kunnen een rol gaan spelen zoals:
– de bibliotheken van gemeentes
– leveranciers van online bibliotheek diensten zoals Netlibrary waarmee je een ‘eigen’ online bibliotheek kunt starten
– of Google die straks ook bibliotheekfaciliteiten gaat bieden.
Scholing onderwijzend personeel
De opmars van digitale hulpmiddelen in het leslokaal zal zich met de introductie van ebooks en ereaders voortzetten. Je kunt tegenwoordig geen schoolgebouw of zelfs klaslokaal meer binnenstappen of je treft een of meerdere PC’s aan die ingezet worden voor lesdoeleinden. Ook is het digitale schoolboord sinds de introductie een aantal jaren geleden niet meer weg te denken uit veel klaslokalen. Wat bij iedere introductie van digitale hulpmiddelen blijkt, is de tweedeling in het onderwijzend personeel op het gebied van kennis en ervaring met techniek. Maar al te vaak blijkt dat bepaalde functionaliteit niet wordt gebruikt door onwetendheid of angst voor het gebruik. Er zal dan ook veel tijd moeten worden geïnvesteerd in de scholing van de medewerkers om ook op dit gebied aansluiting te vinden.
Veel vragen
Naast de herinrichting van de schoolbieb moeten bij de introductie van het ebook en de ereader nog meer vragen beantwoord worden. Bestellen we een aantal ereaders die we laten rouleren of gaan we voor iedere leerling vanaf een bepaalde klas een ereader aanschaffen? Welke type selecteren we? Gaan we voor tablets zoals de iPad, of bieden die te veel afleiding en kiezen we voor ereaders? Is daar budget voor en eventueel een subsidiepotje? Hoe doen we dat de jaren daaop, wanneer er weer nieuwe typen op de markt komen? Zijn de ebooks dan ook wel op de nieuwe typen te lezen? Wie gaat de ereaders beheren of gaan we dat uitbesteden?
Conclusie
Al met al heel veel uitzoekwerk voor de ICT-verantwoordelijke van de school die dit werk er vaak even naast doet. Maar ondanks de vele vragen en antwoorden die weer nieuwe vragen oproepen, ben ik ervan overtuigd dat het een kwestie van tijd is voordat de eerste ereaders hun intrede doen op basisscholen. Immers, wat de kinderen thuis zien en gebruiken willen ze op school ook. Als dat ook nog eens toegevoegde waarde biedt, is het niet meer de vraag of, maar wanneer en hoe?
Twitteraccount: Peter Brouwers
Wil je ook gastblogger worden voor eReaders.nl? Stuur even een mailtje naar info@ereaders.nl!
