Medio oktober gaat Centraal Boekhuis de verhuur van digitale boeken faciliteren. Het CB bepaalt de huurperiodes – een week, drie weken, een maand, enzovoort -, de uitgever stelt de huurprijs van een ebook vast en de boekverkoper verleent de consument vervolgens toegang tot het digitale boek. Er zitten echter een paar haken en ogen aan de praktische uitwerking van het verhuurmodel.
Toegang wordt belangrijker dan bezit, dat is althans de gedachte achter streamingmodellen zoals Spotify. Consumenten hoeven niet meer zo nodig muziekbestanden op hun harde schijf te hebben staan als ze via hun smartphones, tablets en pc’s altijd online bij hun muziekcollectie kunnen. Het model wekt ook de interesse van het uitgeefvak en bedrijven als 24Symbols en het Nederlandse Yindo bieden al enige tijd digitale boeken aan via de browser. Nu stapt ook Centraal Boekhuis in de verhuur van ebooks.
Het idee is dat de gebruiker bij zijn favoriete online boekhandel naast de optie om een ebook te kopen ook de mogelijkheid krijgt om het digitale boek voor een beperkte tijd te huren. De gebruiker ontvangt een link naar een online reader, waarmee hij de door hem gehuurde ebooks in de browser kan lezen. Hiervoor is een internetconnectie vereist, al maakt de reader het ook mogelijk om gedurende korte periodes – bijvoorbeeld de duur van een doorsnee treinrit – offline te lezen. Zodra de huurperiode beëindigd is, wordt de consument de toegang tot het ebook ontzegd.
Het CB zorgt voor de uitbetaling tussen de boekverkoper en de uitgever. Ook krijgt de uitgever inzicht in het aantal verhuurde ebooks en de lengte van de huurperiodes. Uitgevers staan in voor de distributiekosten, voor retailers is de verhuurdienst gratis.
Er kleven echter een aantal praktische haken en ogen aan het systeem. De gebruiker kan de link die toegang geeft tot het gehuurde ebook zonder problemen verspreiden, bijvoorbeeld via email of sociale media. CB zegt de toegangsfrequentie tot gehuurde ebooks te gaan monitoren om misbruik te voorkomen en links naar ebooks die in korte tijd via meerdere IP-adressen worden benaderd zullen worden geblokkeerd.
Een ander probleem betreft het feit dat de hoofdstukken zeer eenvoudig één voor één uit de online reader gecopy-paste kunnen worden, bijvoorbeeld naar Word. Daarmee wordt ook het digitale watermerk omzeild, wat CB zegt toe te voegen aan de online ebooks. Het Word document kan met tools als Calibre vervolgens zo weer omgezet worden naar een ePub ebook dat in lengte van dagen gelezen kan worden, ook als de huurtermijn verstreken is.
Gelet op bovenstaande punten is het nog maar de vraag hoeveel uitgevers hun ebooks voor verhuur beschikbaar willen gaan stellen via dit systeem. Het huidige leenrecht is niet van toepassing op digitale boeken en de kans bestaat dat hier verandering in komt, als uitgevers niet zelf in beweging komen. Het is echter verre van duidelijk hoe het leenrecht in de praktijk uit zou pakken voor de verhuur van digitale boeken en uitgevers doen er dus verstandig aan om zelf de regie te behouden.
Update 1: Mathijs Suidman van Centraal Boekhuis geeft aan dat de online reader inmiddels geen hele hoofdstukken meer toont, zoals bij de versie die wij uittesten het geval was, maar alleen losse pagina’s.
Update 2: De online reader werkt niet in Internet Explorer, aangezien deze nog geen HTML5 ondersteunt. Het online lezen van ebooks in IE is wel mogelijk via de Google Chrome Frame plugin.
(Via: CB)