De Belgische politicus en Europarlementariër Guy Verhofstadt heeft de discussie over het al dan niet verdwijnen van papieren boeken weer eens aangewakkerd. In de Volkskrant van zaterdag 11 februari 2012 betoogt hij dat het papieren boek nooit zal verdwijnen. Op opiniesite Joop reageren zowel hoofdredacteur Francisco van Jole als schrijver Joost Baars. Het papieren boek verdwijnt. Of toch niet?
”Het papieren boek weerstaat reeds eeuwenlang alle bedreigingen. Ook de iPad en het e-book krijgen het niet klein.” Guy Verhofstadt voert in zijn betoog diverse redenen aan om zijn bewering kracht bij te zetten. Zo brachten de opkomst van kranten en tijdschriften, volksbibliotheken en televisie uitgevers en auteurs ook aan het twijfelen over de toekomst van het papieren boek. Maar geen van deze uitvindingen heeft het laten verdwijnen. In tegenstelling, volgens Verhofstadt, er werden alleen maar meer boeken verkocht. Ook de digitale boeken zullen het papieren boek niet laten verdwijnen: “Maar voor de media blijft gelden dat de vooruitgang nooit één deur sluit vooraleer er honderd andere te openen. Wat onze communicatiemogelijkheden vergroot, zal ze niet inperken. Nieuwe media zijn als concentrische cirkels in een oneindige ruimte. Het zijn geen communicerende vaten. Wat erbij komt, moet niet op een ander punt weer ingeleverd worden. Steeds vaker is het niet of-of, maar en-en.”
Hoofdredacteur van opiniewebsite Joop.nl, Francisco van Jole, zegt in zijn column te schrikken van de mening van de Europarlementariër. Van Jole is een pleitbezorger van het digitaal lezen: hij leest zijn kranten alleen nog op de iPad en hoeft daardoor niet meer op de bezorger te wachten of naar de brievenbus te lopen. Ook heeft hij 80 procent van zijn papieren boeken naar de tweedehands boekhandel gebracht. Hij heeft daar “nog geen moment spijt van gehad” en koopt zijn boeken alleen nog digitaal. Hij noemt de mening van Guy Verhofstadt een “denkfout”. Het papieren boek zal volgens van Jole niet plotsklaps verdwijnen, maar “het einde is onontkoombaar”. Kijk maar naar wat er met de papieren krant gebeurt.
Ook schrijver Joost Baars doet een duit in het zakje en licht graag “de blinde vlek van Francisco van Jole en het boekenvak” uit. Zo ziet hij mensen niet snel iemand een digitaal bestand cadeau doen in plaats van een papieren boek. Ook betoogt hij dat de boekdrukkunst het fundament van onze cultuur is geworden en dat papieren boeken tenminste het vertrouwen geven dat er niet mee geknoeid kan worden. Zijn angst is dat multinationals als Google en Amazon omwille van de winst veranderingen aan kunnen brengen in digitale boeken, om deze bijvoorbeeld in China beter te kunnen verkopen. Zolang er een papieren exemplaar bestaat, zal deze verandering aan het licht komen. Ontbreekt de papieren variant, dan is zo’n verandering oncontroleerbaar. Baars kan geen reden bedenken waarom hij er blind op zou moeten vertrouwen “dat deze bedrijven zich ethisch zullen gedragen ten opzichte van het inhoudelijk erfgoed van boeken, en dus van ideeën?”. Of het papieren boek zal verdwijnen, weet ook Baars niet zeker, maar de blinde vlek van de ‘papierdoodverklaarders’ wil hij zeker aan de kaak stellen.
De discussie over het al dan niet verdwijnen van het papieren boek is al jaren bezig en zal in de toekomst door de groei van de markt voor digitaal lezen zeker nog gevoed worden. De liefhebbers van papieren boeken bejubelen niet alleen de fijne geur en tastbaarheid van het boek, maar ook het feit dat de informatie op papier niet gemakkelijk te veranderen is door bijvoorbeeld kwaadwillenden. De liefhebbers van digitale boeken roemen ebooks onder andere om het gemak, de ruimtebesparing en de kansen die het auteurs biedt.
Wat denk jij: verdwijnt het papieren boek volledig of is de werkelijkheid niet zo zwart-wit? Reageer en discussieer ook mee op ons forum.
