Afgelopen donderdag vond in Lessius Mechelen de tweede editie van het Belgische e-Reading event plaats. Tussen het bewaken van de eLinea-stand door, pikten wij een aantal lezingen mee.
Pieter Hermans van medeorganisator Jakajima trapte het event af met de aankondiging van de gloednieuwe, door DHE Media (één van de partners van het event) ontwikkelde iPad-applicatie e-reading 2011. Alvorens de eerste keynote-spreker aan te kondigen, gaf Hermans de aanwezige contentontwikkelaars nog één goede raad mee: ‘Probéér, en durf – zoals ze dat in het plat Hollands zeggen – op je bek te gaan.’
Keynotes
De eerste keynote-presentatie – getiteld: e-Readiness, op zoek naar digitaal leesgenot – stond op naam van Nico Verplancke, Director Market Strategy bij het onderzoeksinsituut IBBT. Hij schetste onder meer de evoluties op de markt van de ereaders, waarvan in vergelijking met een aantal jaren geleden ondertussen een groter aanbod is op meerdere platformen, afkomstig van een groter aantal leveranciers. Ereaders zijn de jongste tijd ook sneller en, door het inbouwen van 3G, mobieler geworden, en hebben een beter contrast. Toch zijn er volgens Verplancke ook nadelen verbonden aan dergelijke dragers. Hij verwijst bijvoorbeeld naar het uitblijven van een baanbrekend kleurendisplay, en de ‘klap’ die de markt – waarvan men dacht dat die onder impuls van de Kindle ging boomen – te verduren gekregen heeft door de opkomst van tablets. Ereaderfabrikanten zagen zich onder druk genoodzaakt om de prijzen van hun producten te doen dalen.
Nico Verplancke schetste ook het profiel van de lezer anno 2011. Er zijn regelmatig verschuivingen te zien in diens verwachtingen van toestellen, toepassingen en content. Voorts wil de lezer altijd en overal mobiel zijn, en is hij best gewillig om te betalen voor digitale content, op voorwaarde dat die creatief is en snel aangepast kan worden aan verschillende nieuwe formats. Of om het met de woorden van Nico Verplancke te zeggen: ‘Content is king, maar in een parlementaire democratie.’
De tweede keynote-spreker was Johan Mortelmans, Director E-media bij Corelio, dat op de vorige editie in primeur de iPad-applicatie van De Standaard voorstelde. Ondertussen wordt die app volgens Mortelmans 2000 keer per dag gedownload. Toch stelt Corelio zich de vraag of een dergelijke app dé ideale digitale krant is. Apple legt uitgevers die op de iPad willen publiceren heel wat beperkingen op, en Android biedt op dit moment niet echt soelaas: gebruikers van toestellen die op Google’s besturingssysteem draaien zijn vooralsnog minder geneigd om voor applicaties te betalen. Momenteel werkt Corelio dan ook aan een tablet-optimized versie van De Standaard, waarvan Johan Mortelmans alvast een preview liet zien aan de bezoekers van het e-Reading event. In tegenstelling tot de iPad-app, heeft deze digitale versie van De Standaard niet dezelfde lay-out als de papieren krant (spreads worden vertaald naar één tablet-pagina). Enkele andere functionaliteiten: de lezer kan aangeven of hij de iPad-versie of de tablet-optimized versie wil lezen, en hij kan op elk moment switchen tussen beide formats. Het is ook mogelijk om bewegend beeld toe te voegen, al zal het aantal video’s in eerste instantie niet spectaculair groot zijn, aldus Mortelmans.
Businessmodellen
Na de middag woonden we enkele presentaties bij die in het teken stonden van nieuwe businessmodellen. Zo lichtte collega Natasja Oosterloo van eReaders Groep onder meer het verdienmodel van eLinea toe, het ereadingplatform waarop lezers zich tegen betaling kunnen abonneren op artikels van hun favoriete journalisten en redactieteams, columns van hun favoriete columnisten, cartoons van hun favoriete cartoonisten en audio- en videocasts van hun favoriete tv- en radiostations. Die content kunnen ze overal en ten allen tijde lezen op een digitale drager naar keuze. In Nederland werd eLinea eind februari officieel gelanceerd (NRC Handelsblad, Elsevier en Vrij Nederland zijn enkele deelnemende uitgevers), en de release van een Vlaamse versie van het platform staat gepland voor oktober 2011.
Bob Van Duuren – directeur van uitgeverij Van Duuren Media en oprichter van de online bibliotheek en webshop Yindo – ging vervolgens in op het veelbesproken fenomeen ‘lezen in de cloud’, en meer bepaald op het model achter Yindo. Gebruikers die op dat platform een account aanmaken, kunnen digitale boeken in de browser lezen, lenen of kopen. Yindo is vergelijkbaar met de muziekdienst Spotify; je downloadt de boeken niet en bezit ze dus ook niet, maar krijgt wel toegang tot de content op basis van licenties (tijdelijke licenties, gratis licenties, deellicenties, abonnementsvormen…). Yindo werkt op alle apparaten met een browser, er zit geen DRM op, geen illegale downloads, en uitgevers kunnen hun digitale boeken nagenoeg kosteloos distribueren via Yindo. Dat een internetverbinding vereist is en het niet mogelijk is om digitale boeken te archiveren, zijn enkele nadelen van het platform.
Cijfers
Aan de hand van recent cijfermateriaal met betrekking tot de Vlaamse ereadingmarkt, boog Cindy Van Mulders van marktonderzoeksbureau GfK zich over de vraag of Vlaamse consumenten reeds warm worden van het ebook. Volgens GfK heeft 3% van de Vlamingen de afgelopen twaalf maanden een ereader aangekocht, en zijn er tot nog toe in totaal zo’n 11.000 ereaders verkocht. GfK verwacht dat dit aantal tegen eind 2011 zal oplopen tot 20.000. De bestverkochte ereader in Vlaanderen is de Sony PRS-650.
Voorts werden er in 2010 zo’n 55.000 tablets aan de man gebracht, en eind dit jaar zullen dat er naar verwachting 230.000 worden. Ook in Vlaanderen torent Apple met de iPad hoog boven de concurrentie uit. De top tien van bestverkochte apparaten in Vlaanderen wordt aangevoerd door de iPad 3G met een geheugencapaciteit van 64 GB. Ook de vijf daaropvolgende toestellen uit deze top tien zijn iPad-modellen.
Vorig jaar gingen er in Vlaanderen 25.000 ebooks over de toonbank – een aandeel van 0,15% van de totale boekenverkoop. De eerste helft van dit jaar is dit percentage al verdubbeld: het ebook neemt momenteel 0,3% van de totale Vlaamse boekenverkoop in beslag. Het mag duidelijk zijn dat de Vlamingen het ebook nog niet volledig omarmd hebben, ze lopen niet alleen achter op de Verenigde Staten (waar het aandeel van ebooks in 2010 20% bedroeg) en het Verenigd Koninkrijk (8%), maar ook op Nederland (0,7%), Frankrijk (0,5%) en Spanje (0,2%). Volgens GfK stijgt de verkoop wel iedere maand opnieuw gestaag, en zal het ebook in 2013 definitief doorbreken in Vlaanderen.
Discussieforum en awards
De laatste sessie was een panelgesprek rond uitgeven op tablets, met Bénédicte Lobelle (Digital Media Director bij Sanoma Media), Johan Mortelmans (Director E-media bij Corelio), Bruno Koninckx (onderzoeker van Memori, het expertisecentrum van Lessius Mechelen) en Klaasjan Tukker (Business Development Manager bij Adobe).
Volgens Bruno Koninckx is de tijd rijp om te experimenteren, iets wat Corelio en Sanoma Media dan ook doen. De Standaard was de eerste Vlaamse krant op de iPad. Mortelmans ziet dat innovatieve gedrag als een marketingtool. De papieren krant doet het nog altijd erg goed, aldus Johan Mortelmans. Corelio wil met de iPad-applicatie dan ook vooral een nieuw lezerspubliek aanboren. Met de iPad-app van Goedele Magazine spreekt ook Sanoma Media voornamelijk nieuwe lezers aan, zegt Bénédicte Lobelle. De applicatie – die intussen meer dan 30.000 keer over de virtuele toonbank ging – is rijk aan extra beeld –en geluidsmateriaal, en is in geen geval een replica van het gedrukte magazine. Dergelijke verrijkte apps vereisen dan weer onderhoud, bijwerkingen en aanpassingen, iets wat Adobe binnenkort wil vergemakkelijken. Het bedrijf – tevens hoofdsponsor van het e-Reading event – werkt momenteel aan nieuwe software voor cross-platform publiceren.
Het event werd afgesloten met de uitreiking van de awards voor best verkochte ebook (van januari 2011 tot nu) en beste app. In de eerste categorie ging David Van Reybrouck met de hoofdprijs aan de haal, voor zijn ebook Congo. De prijs voor beste applicatie ging naar de succesvolle Suske en Wiske-app.