De komende weken besteedt eReaders.nl aandacht aan een aantal websites die in het teken van digitaal lezen staan. Vandaag de derde aflevering die over het Project Gutenberg gaat. Heb jij een suggestie voor de rubriek ‘Site review’? Laat het dan even weten via het contactformulier.
Project Gutenberg bestaat al sinds 1971. Oprichter Michael Hart mocht toen even plaatsnemen achter een computer en door een toevallige ontdekking kwam hij tot een idee. Zijn idee: alles dat in een computer gezet wordt, kan ontelbare malen gereproduceerd worden. Iedereen in de wereld kan een kopie van dat boek bezitten. Het ebook, of eigenlijk de etext, was geboren.
Vandaaruit werd de filosofie geboren van Project Gutenberg: “Om informatie, boeken en andere materialen beschikbaar te maken voor het publiek in vormen die computers, programma’s en mensen makkelijk kunnen lezen, citeren, gebruiken en doorzoeken.”
Hieruit vloeien een aantal implicaties voort:
1. De etexts kosten zo weinig dat het niemand wat uitmaakt hoeveel ze kosten en ze moeten een generiek formaat hebben dat met de tijd meegaat.
2. De etexts moeten zo makkelijk te gebruiken zijn dat niemand zich zorgen zou moeten maken over hoe ze moeten worden gebruikt, gelezen, geciteerd of doorzocht.
Het Gutenberg Project biedt drie verschillende soorten ebooks, namelijk “lichte” literatuur, waaronder Alice in Wonderland, Aesops Fabels en Peter Pan, de zogenaamde “zware” literatuur zoals de Bijbel, Shakespeare en Moby Dick en als derde referentie ebooks, waaronder almanakken, woordenboeken en encyclopedieën.
Iedere nacht worden er meer ebooks geüpload.
Zoeken
De ebooks moeten doorzoekbaar zijn. Een simpel citaat van Shakespeare (what light through yonder window breaks) is echter niet te vinden in de geavanceerde zoekfunctie. Jammer, maar hoe vaak weet je een exact citaat uit een boek?
Als ik dan zoek op Shakespeare, krijg ik verschillende resultaten, zowel in het Engels als in het Frans, Duits, Fins (!), Catalaans, Portugees en Nederlands. Gelukkig komt ook Romeo and Juliet in de zoekresultaten voor, daar was het citaat namelijk uit.
Je kunt de taal ook instellen als je op zoek gaat naar ebooks. Er zijn 446 gratis ebooks in het Nederlands beschikbaar. Dit zijn niet alleen originele werken, maar ook vertalingen van Engelstalige en Franstalige werken. Zo is bijvoorbeeld van Nescio de werken Dichtertje – de Uitvreter – Titaantje beschikbaar en van Guido Gezelle zijn gedichten. Van Couperus zijn er ook ebooks beschikbaar, maar helaas niet Een berg van licht, die behoorlijk schaars is, wegens vermeende expliciete scenes. De meeste ebooks zijn allemaal van voor 1900.
Als je niet wil zoeken, dan kun je naar de Top 100 van meest gedowloade ebooks doorklikken. Hier zie je een lijst van meest gedownloade ebooks in de laatste maand, week en dag, gesorteerd op auteur of titel.
Downloaden
Als je dan eenmaal een ebook van je gading hebt gevonden, dan kun je het gaan downloaden. Gutenberg biedt daarvoor verschillende formaten. Je kunt een ebook downloaden als HTML, txt, Mobipocket met en zonder plaatjes, ePub met en zonder plaatjes en de mij onbekende formaten QiOO Mobile en Plucker. Vervolgens sleep je ze naar je ereader met de software van je voorkeur en je kunt lezen.
De bestanden zien er niet beroerd uit. Dat komt omdat Project Gutenberg vertrouwt op vrijwilligers die omgezette bestanden proeflezen en zo kunnen de meest vervelende fouten eruit gehaald worden.
Conclusie
Project Gutenberg heeft meer dan 30.000 gratis ebooks in zijn catalogus, daarvan zijn er helaas maar 446 Nederlandstalig. En ondanks dat het doorzoeken van ebooks zelf niet werkt, is de geavanceerde zoekfunctie uitgebreid genoeg om een ebook te vinden dat je wil lezen. Het feit dat Gutenberg de bestanden laat proeflezen door vrijwilligers is zeer positief te noemen. Al met al is dit Project een goede database voor Engelstalige publiek domein ebooks. Wil je Nederlandstalige ebooks lezen, dan kun je beter de Digitale Bibliotheek der Nederlandse Letteren.
