Tim Hinterding is een enthousiaste eboeklezer en vaste bezoeker van eReaders.nl. Hij volgt vanaf het prille begin de discussies op onder andere het gebied van DRM en het prijsbeleid van ebooks met interesse en draagt inhoudelijk zijn steentje bij. Om eens aan den lijve te ondervinden wat er allemaal komt kijken bij het uitgeven van een (gratis) ebook, besloot hij dit zelf uit te proberen. Zijn ervaringen met de uitgave ‘Tussen stem en stilte’ heeft Tim voor eReaders.nl beschreven.
Sinds het prille voorjaar van 2008 ben ik in het bezit van een ereader. Het was even wennen, maar al snel was ik erg tevreden over deze manier van lezen en het gemak waarmee je zomaar 40 of 400 eboeken kunt meenemen. Soms kijk ik oude topics op eReaders.nl nog eens door en dan valt mij op hoe snel de ontwikkelingen zijn gegaan. Maar ook hoe sommige zaken steeds blijven terugkeren in nieuwe topics, bijvoorbeeld de beveiliging van ebooks met DRM en het prijsbeleid van eboeken, waar nog steeds niet echt duidelijkheid over is.
Naar het gebruik van DRM heb ik zelf uitgebreid onderzoek gedaan. Inmiddels is duidelijk dat DRM haar langste tijd heeft gehad. Aan de ene kant is het voor de eboeklezer een toevoeging, die het lezen erg lastig kan maken, aan de andere kant zie ik het als een ‘symbolische beveiliging’, want het is er heel makkelijk af te strippen. Maar eboeken zonder DRM worden ook een beetje gezien als ‘vogelvrij’ en dat is nu ook weer niet de bedoeling.
Mijns inziens is de eeuwenoude boekenbranche er één om met zacht fluwelen handschoenen aan te pakken: degelijk en conservatief. En nogal bevreesd voor de enge digitale ontwikkelingen in eboekenland. Gedreven door angst werd er al snel gesproken over een ‘strijdperk, zwaar geschut, onder vuur nemen en dodelijke acties’.
Zelf ervaring opdoen
Je kunt dan nog harder gaan schreeuwen en met gehaaide woordkeuze je gelijk proberen te halen, maar ik heb er voor gekozen om zelf aan de lijve te ondervinden wat het nou is om een eboek uit te geven.
In de jaren ‘80 en ‘90 heb ik zelf als hobby wat marginale uitgaven het licht doen zien: gedichten en novelles, samen met houtsneden of etsen in een fraai gebonden boek of doos. In kleine oplage en echt voor liefhebbers van het bibliofiele boek. Eigenlijk een soort tegenpool van het eboek.
Eén van die uitgaven leek me geschikt om er een eboek van te maken. Ik heb met de auteur Thomas Verbogt overlegd en instemming volgde. Met de uitgave ‘Zelf ebooks uitgeven’ van Wiebe de Jager bij de hand en een frisse dosis enthousiasme ben ik aan de slag gegaan. Dat viel niet mee, want ik ben toch een ‘One Man Brand’, een éénmansbedrijf. Maar het is gelukt en de eboekversie van ‘Tussen stem en stilte’ was klaar.
Het ebook verspreiden
Ik heb het eboek gratis aangeboden aan de bezoekers van deze website en via Twitter is het ook verspreid in ruil voor een Tweet. Via de e-mail krijg ik reacties, meestal enthousiast en vrolijk. Een enkeling krijgt het maar niet voor elkaar de ePubversie op de iPad te lezen. Oeps, ik moet nu ‘klantenservice’ gaan bedrijven. Sommige dingen weet ik echt niet, maar ik doe mijn best.
Tot mijn verrassing zie ik dat er hier op de website aandacht wordt geschonken aan mijn initiatief en wat later kom ik op Freebooks en Mijnipad.net ook een verwijzing tegen. Bij Scribd tref ik zelfs een integrale versie aan, die voor ingelogden daar óók is te downloaden. Deze versie is inmiddels weer verwijderd. Maar ik maak nu als kersverse eboekuitgever dus zelf mee, hoe het is als anderen met je eboek ‘aan de haal gaan’.
Gratis, dan ook vogelvrij?
Dit stemt mij tot nadenken en ik start hier een topic onder de naam: ‘Is gratis dan ook vogelvrij?’. In de discussie die volgt blijkt het niet zo vanzelfsprekend en zeker niet duidelijk dat een gratis eboek zonder DRM toch rechten met zich meedraagt. Sterker, ik lees reacties als: “Consumenten hebben ook rechten en die regels over copyright zijn maar intimidatie”. Vooralsnog vind ik het belangrijk dat dit werk wordt verspreid, maar ook dat ik de enige leverancier ben. Tot het einde van deze maand is het gratis, daarna treedt een ander scenario in werking.
Prijs van een eboek
Het is interessant om je af te vragen wat een dergelijk eboek zou moeten kosten. Daarbij lijkt prijscalculatie op basis van de werkelijkheid me niet reëel, want als ik echt al mijn uren zou gaan rekenen dan kom ik op een bedrag dat een drempel opwerpt. Dus zou het een prijs moeten zijn die in goede harmonie door de eboeklezers zelf wordt vastgesteld. Op het eReaders.nl forum heb ik een balletje opgeworpen over welke prijs men zou willen betalen voor mijn uitgave, maar dat is toch moeilijk vast te stellen. Men heeft het boek al en achteraf de prijs hiervan bepalen blijkt lastig. Daarbij, de meeste eboeken kun je van te voren inzien, of een stukje proeflezen. Dat is hierbij niet aan de orde. Van één lezeres weet ik dat ze het downloadde ‘omdat het gratis was, maar achteraf was het haar smaak niet.’ Nu denk ik wel dat gratis downloaden een enorme stimulans is om te downloaden, want er is nog steeds een chronisch tekort aan eboeken en de dure ereader of iPad moet gevuld en gebruikt.
Conclusie
Tot nu toe heb ik – op Madurodamschaal – een kijkje kunnen nemen in de eboekuitgeefwereld. Het valt mij op dat het niet meevalt en dat het veel tijd kost. En dan hoef ik nog niet eens met veel mensen te overleggen. Maar het produceren is goed te doen en ik kan het iedereen aanraden om zelf je eigen uitgave(s) ter hand te nemen. Als je kunt typen, kun je ook een eboek maken. Nu is mijn Praktische Onderzoek bijna ten einde en ik heb aardig wat inzichten verworven. Wie weet leiden deze inzichten tot een volgende uitgave.
