Een Amerikaanse rechter heeft een streep getrokken door de veelbesproken schikking tussen Google en auteursrechtenorganisaties omtrent de digitalisering van boeken. Hierdoor komen de plannen van Google om boeken die niet meer in de handel zijn alsnog aan te bieden via internet in gevaar.
In 2004 begon Google met het massaal scannen van boeken om ze via internet te kunnen laten doorzoeken en uiteindelijk ook te verkopen. Hiertegen kwam veel verzet van auteurs, uitgevers en boekverkopers. Dat leidde tot een rechtszaak, waarop de partijen in oktober 2008 tot een schikking kwamen die Google een bedrag van 125 miljoen dollar kostte. Onder de voorwaarden van de schikking moet Google een systeem opzetten waarbij auteurs en belanghebbenden zich kunnen registreren en zo kunnen meedelen in Google’s opbrengsten van de verkoop van boeken die niet meer in de handel verkrijgbaar zijn maar waar nog wel copyright op rust.
De Amerikaanse overheid liet de zaak echter voor de rechter komen om te onderzoeken of de afspraak niet te ver ging. Volgens auteursrechtenexperts en concurrenten als Amazon en Microsoft zou Google met deze schikking een monopolie kunnen verkrijgen in de boekenmarkt.
Rechter Denny Chin kwam tot het oordeel dat de schikking inderdaad te ver gaat. Volgens hem geeft de afspraak Google het recht winst te maken met de verkoop van boeken zonder akkoord van de rechthebbenden. Chin gaf toe dat de “creatie van een universele digitale bibliotheek velen tot nut zal dienen” maar hij was ook van mening dat de voorgestelde afspraak niet “fair, passend en redelijk” is. Hij laat de mogelijkheid wel open dat een gewijzigde versie van de schikking later alsnog geaccepteerd zal worden.
Het besluit van de rechter is niet alleen voor Google een serieuze tegenvaller. Ook auteursrechtenorganisaties – die de gerechtelijke stappen ooit begonnen waren – zijn teleurgesteld. Ze waren na de afspraak min of meer bondgenoten van Google geworden en verdedigden de gemaakte afspraken tegen een groeiend aantal tegenstanders uit binnen- en buitenland.
Google heeft nu al 15 miljoen boeken gedigitaliseerd. De werken waarvan de auteursrechten vervallen zijn kunnen volledig ingezien worden via de zoekmachine. Over de boeken waar nog wel copyright op zit sloot het afspraken met uitgevers, waardoor ze volledig doorzocht kunnen worden en tot 20 procent van deze werken getoond wordt. Van de overige boeken kunnen enkel delen op de website ingezien worden.
(Via: New York Times.)