In het Financieele Dagblad van vandaag geven veertien gerenommeerde schrijvers hun visie op het ebook. Ze vinden dat uitgevers weinig voorbereid zijn op de aanstaande veranderingen in de boekenwereld. In zeven punten zetten ze uiteen hoe zij denken dat schrijvers, uitgevers en boekhandels met het ebook om moeten gaan.
Het pamflet is geschreven door Bernlef, Jan Brokken, Adriaan van Dis, Renate Dorrestein, Anna Enquist, Judith Koelemeijer, Geert Mak, Nelleke Noordervliet, Simone van der Vlugt, Frank Westerman, Tommy Wieringa, Joost Zwagerman en Annejet van der Zijl. Zij stellen allereerst dat ze zich ‘verheugen’ op de komst van het ebook. ‘Het medium zal, omdat de productierisico’s veel lager zijn dan bij een papieren boek, ongekende mogelijkheden bieden om minder bekend werk en minder populaire schrijvers voor het voetlicht te brengen.’
Toch zien ze flink wat beren op de weg. Ze vinden dat de auteur als uitgangspunt gezien moet worden, zonder hem is er immers geen boekhandel. Door de komst van ebooks is er een tweede lijn gekomen waarlangs lezers bereikt kunnen worden. Voor het grootste deel speelt die lijn zich af buiten de traditionele productieketen. Op dit moment is het zo dat noch de lezer noch de schrijver profiteren van de nieuwe situatie. Desondanks willen ze, zoals sommigen van hun vakgenoten, niet breken met hun uitgevers op het gebied van digitale boeken. ‘Voorlopig prefereren we, ook bij e-books, een exploitatie door onze uitgevers, gecombineerd met andere nieuwe vormen van samenwerking. Wij willen daar enthousiast aan deelnemen. Maar schrijvers en lezers, de basis van het hele gebouw, mogen daarbij geen sluitpost zijn.’
De schrijvers van het pamflet pleiten voor een verlaging van het BTW-tarief en willen ook een vaste boekenprijs voor het ebook. Op het punt van piraterij uiten ze grote zorgen. ‘Wat onszelf betreft: met de gebrekkige staat van de huidige beveiligingstechniek achten we de exploitatie van nieuwe boeken in de vorm van e-books niet of nauwelijks verantwoord. We zullen daarin, helaas, voorlopig zeer terughoudend moeten zijn. E-books zijn voor ons vooralsnog een vorm van vervolgexploitatie, net zoals pockets of zogenoemde midprice-edities.’
De auteurs hebben een concreet voorstel richting hun uitgevers. Ze willen dat die alles in het werk stellen om hun eerder verschenen titels (de backlist) digitaal aan te bieden. Tegelijk zullen gedurende een overgangsperiode hun nieuwe titels het eerste jaar na verschijning alleen in gedrukte vorm aangeboden worden, om ‘de traditionele boekhandel te beschermen’ en ‘aan auteurs een redelijke inkomstenbron te garanderen.’
Er moeten volgens de auteurs snel veranderingen komen in de manier waarop er in de boekhandel en uitgeverij met ebooks wordt omgegaan. ‘De industrie die bemiddelt tussen schrijver en lezer is een complex, 19de-eeuws bouwwerk geworden met veel gangen en trappen en vergaderzalen. Het is mooi, maar het heeft zijn beste tijd gehad. Voor het instort moeten we een nieuw huis bouwen. En daar moeten we snel mee beginnen.’
(Via: Het Financieele Dagblad.)