Landelijke digitale bibliotheek lijkt verder weg dan ooit

0

Het op grote schaal lenen van digitale boeken bij Nederlandse openbare bibliotheken lijkt voorlopig verder weg dan ooit. De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen stuurde gisteren een brief naar de Tweede Kamer waarin ze meldt dat ze na onderzoek tot de conclusie is gekomen dat het huidige leenrecht niet van toepassing is op digitale boeken. Bibliotheken zullen daardoor zelf met alle uitgevers om de tafel moeten over de uitleen van digitale boeken.

In 2011 kondigde toenmalig staatssecretaris Halbe Zijlstra nog aan dat er een landelijke digitale bibliotheek zou komen. Een bedrag van 30 miljoen euro werd beschikbaar gesteld voor een digitale infrastructuur om ebooks uit te kunnen lenen. Het lijkt erop dat er met deze infrastructuur voorlopig maar weinig ebooks zullen worden uitgeleend.

Bibliotheken maken voor de uitleen van boeken namelijk gebruik van een uitzondering op het auteursrecht. Tegen een billijke vergoeding mogen ze papieren exemplaren van boeken uitlenen. Een onderzoek van het wetenschappelijk instituut SEO Economisch Onderzoek naar de juridische mogelijkheden en economische effecten heeft uitgewezen dat dit leenrecht, zoals geformuleerd in de Nederlandse auteurswet, momenteel niet geldt voor ebooks. Ook Europese regels rondom het uitleenrecht zouden alleen over het uitlenen van fysieke exemplaren gaan.

Volgens de minister betekenen de uitkomsten van het onderzoek dat bibliotheken alleen “op basis van contractuele afspraken tussen betrokken partijen zoals auteurs, uitgevers, rechtenorganisaties, distributeurs en bibliotheken” ebooks kunnen gaan uitlenen. De minister geeft in haar brief aan dat ze zal proberen het onderwerp in Europa op de kaart te zetten.

Bibliotheken hebben na dit onderzoek waarschijnlijk een minder sterke onderhandelingspositie tegenover uitgevers als het gaat om het digitaal uitlenen van boeken. Uitgevers staan weinig te springen om hun ebooks via bibliotheken te verspreiden, omdat ze vrezen voor verlies aan inkomsten. In de VS is dat bijvoorbeeld te merken doordat ze stevige beperkingen leggen op het uitlenen van boeken, of hun ebooks zelfs helemaal niet ter beschikking stellen.

Meer over dit onderwerp bij SOLV en Bibliotheekblad.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in