iPad review: als ereader beperkt, maar éénmaal gewend wil je niet terug

1

Er is al veel gezegd en geschreven over de iPad. Bij eReaders.nl zijn we echter met name geïnteresseerd in de vraag of de iPad een alternatief voor een ‘echte’ ereader is. Wiebe bekeek de iPad en vroeg zich af of hij z’n Cybook al de deur uit kan doen.

Laat ik voor de volledigheid nog even de belangrijkste kenmerken van de iPad opnoemen: het apparaat is voorzien van een 9,7” LCD scherm, weegt net geen 700 gram en gaat ongeveer 10 uur mee op één batterijlading. Wie bekend is met de iPhone kan de iPad direct bedienen, de tablet is gebaseerd op hetzelfde besturingssysteem. De versie die ik bekeek beschikt over 16 GB geheugen en is voorzien van wifi draadloos internet.

Op zich is het erg moeilijk om een goede vergelijking te maken tussen de iPad en een eInk reader. Het zijn twee totaal verschillende schermtechnologieën, elk met zijn voors en tegens. In deze review zal ik daarom eerst proberen om de iPad als ereader te beoordelen, zonder in m’n achterhoofd steeds te denken aan de verschillen tussen LCD en eInk. Daarna zal ik proberen om een uitspraak te doen over de vraag voor welk type lezer de iPad (on)geschikt is.

Eerste indruk en ingebruikname
Bij het in ontvangst nemen van het pakketje valt meteen het behoorlijke gewicht op. Eénmaal uitgepakt wordt al snel duidelijk dat je te maken hebt met een zeer degelijk apparaat, dat tegen een stootje kan (krassen daargelaten). Een keerzijde van de solide aluminium behuizing is dat de iPad erg zwaar is en aanvankelijk koud aanvoelt. Het is zeker geen apparaat dat je comfortabel gedurende langere perioden in één of zelfs twee handen houdt. Op het podium waar Steve Jobs de iPad aankondigde stond niet voor niets een bankstel; je zult de iPad denk ik vooral op schoot, of voor je liggend op een tafel, gebruiken.

Ook valt op dat het scherm erg spiegelend is. Vooral als het apparaat uitstaat kun je jezelf (of de omgeving) prima bewonderen in het scherm. Mede doordat het scherm zo glanst en de bediening volledig via het scherm verloopt vrees ik dat je de iPad minder snel in je rugtas naar het strand zult stoppen dan een eInk reader. Een paar zandkorrels in combinatie met veeg-en-sleep bewegingen is volgens mij vragen om krassen. De praktijk zal moeten uitwijzen hoe krasgevoelig het iPadscherm werkelijk is; wellicht is het verstandig om zo’n beschermfolie te kopen die je voor smartphones ook kunt krijgen (hoe je die netjes recht en zonder luchtbellen op het scherm krijgt is vers twee).

Naast de iPad wordt er alleen een usb kabeltje en een adapter meegeleverd. Die adapter zul je veel nodig hebben, want opladen via de usb poort van je computer kun je waarschijnlijk wel vergeten. De accu van de tablet heeft namelijk flink wat meer capaciteit dan de gemiddelde smartphone, en vraagt daardoor ook meer laadstroom van de usb poort. De meeste pc’s en Macs kunnen het gevraagde vermogen niet leveren. Alleen in standby stand schijnt de iPad wel langzaam op te laden, maar dat kan ik niet zo één twee drie testen.

Bij het eerste keer aanzetten van de iPad krijg je de instructie om het apparaat te registreren via iTunes. Dat bracht bij mij nog wat verwarring met zich mee, volgens iTunes was er al eerder een iPad gesynchroniseerd. Dat betrof uiteraard mijn iPhone.  Vervolgens gaat iTunes de nieuwe iPad bijwerken, met je bestaande content. Daarna blijkt echter dat de apps, die ik voor m’n iPhone had aangeschaft, niet automatisch meekomen. Die mag je dus opnieuw aanschaffen (maar misschien zie ik iets over het hoofd?).


Bediening à la Apple: aan/uit, screen rotation lock, volume – that’s it

Het virtuele toetsenbord werkt best aardig. Ik mis de tactiele feedback van een gewoon toetsenbord, maar dat is misschien een kwestie van wennen. Ik zie mezelf geen uitgebreide teksten typen op de iPad, maar onderweg wat mailen en het invoeren van zoekwoorden of webadressen gaat goed.

Scherm
De iPad is voorzien van een fantastisch 9,7” scherm (ongeveer zo groot als een A5je), dat door toepassing van IPS technologie een grote kijkhoek biedt. Kleuren worden sprankelend weergegeven en het beeld is erg helder. De backlight is dan ook behoorlijk krachtig. Maar zodra je de iPad als ereader gaat gebruiken loop je al snel tegen twee beperkingen aan. Ten eerste heeft Apple gekozen voor een reflectieve coating op het scherm, waardoor je zoals gezegd veel last hebt van weerspiegeling. Als je gewend bent te lezen met een lamp boven je hoofd zul je de iPad soms dus moeten kantelen, om reflecties kwijt te raken. Buiten in het daglicht is het LCD scherm sowieso erg slecht leesbaar, en in direct zonlicht kun je het helemaal wel vergeten.


In zonlicht zie je pas goed hoe reflecterend het scherm van de iPad is

Dit is natuurlijk geen verrassing. LCD technologie is nu eenmaal gebaseerd op achtergrondverlichting (Pixel Qi schermen uitgezonderd). Omgevingslicht werkt bij deze schermen verstorend en bij eInk readers is dat precies omgekeerd. Elke denkbare vergelijking tussen iPad en ereader is dus onmogelijk, zou je denken, op één uitzondering: de mate waarin het vermoeiend is om van het LCD scherm te lezen. Dat valt me namelijk heel erg mee. Mits je de helderheid wat terugschroeft en geen felle lichtbronnen in je directe omgeving hebt, denk ik dat je best lang kan lezen van het iPadscherm zonder last te krijgen van vermoeide ogen. Ook hier geldt weer dat de praktijk zal uitwijzen in hoeverre dit waar is.

Ebook apps
Er zijn voor de iPad al verschillende ebook apps te verkrijgen, waaronder iBooks van Apple zelf. In iBooks kun je ebooks lezen uit de iBookstore, of (onbeveiligde) ePub boeken van derden. Helaas kan ik Apples eigen iBooks applicatie nog niet uitproberen, want deze is voorlopig alleen voorbehouden aan Amerikaanse iPadbezitters. En ook al zou ik iBooks kunnen installeren, door de incompatible DRM (Apple heeft voor een eigen beveiligingssysteem gekozen) zou ik het leeuwendeel van de commercieel verkrijgbare Nederlandse ebooks niet in iBooks kunnen openen.

Voor het lezen van ebooks in het ePub formaat (het standaard formaat in Europa) is de spoeling dan vrij dun; bij mijn weten kunnen alleen Stanza en TXTR (twee apps die ontwikkeld werden voor de iPhone) overweg met ePub bestanden. Helaas zijn beide apps nog niet geoptimaliseerd voor het iPad scherm, derhalve worden ze net zo groot (of beter gezegd: net zo klein) afgebeeld als op de iPhone. Bovendien kan Stanza niet overweg met beveiligde ePub ebooks, zoals je die hier in Nederland kunt kopen. Wie de iPad dus wil gebruiken om Nederlandse ebooks te lezen, kan voorlopig alleen terecht bij de iPhone versie van de TXTR app.

Beide apps kun je wel schermvullend weergeven, en dan het lettertype verkleinen, maar helaas worden de letters erg blokkerig weergegeven in de 2x ingezoomde modus. Het gebruik van ereader apps die specifiek voor de iPhone zijn ontwikkeld is dus erg beperkt. Het wachten is op updates die wel overweg kunnen met het grotere scherm.

Wie echt niet kan wachten met lezen en geen problemen heeft met de Engelse taal kan z’n hart ophalen met de Kindle for iPad app van Amazon. De applicatie waarmee je ebooks in het Kindle formaat kunt lezen biedt toegang tot bijna 450.000 boeken, waaronder veel Amerikaanse bestsellers. Nederlandstalig werk zul je er (nog) niet aantreffen. De applicatie van Amazon is ook beschikbaar voor de pc, Mac en iPhone. Je kunt alle ebooks uit het Amazon ecosysteem derhalve op meerdere apparaten (waaronder de Kindle ereader) lezen. Via whispersync worden de ebooks onderling gesynchroniseerd, zodat je bij elk ebook altijd op de pagina opent waar je (op een ander apparaat) gebleven was.

Wie boeken in het (onbeveiligde) pdf formaat wil lezen kan terecht bij Goodreader, een app die prima overweg kan met pdf en wel al geoptimaliseerd is voor de iPad. Hier komen het grote scherm en de snelle processor van de iPad goed van pas: de meeste pdf documenten worden niet goed weergegeven op de kleine schermen waarmee de meeste eInk readers zijn uitgevoerd. Daarnaast zijn de meeste ereaders wat te traag om goed om te kunnen gaan met de veelal wat ‘zwaardere’ pdf files. Op het A5-formaat scherm van de iPad kun je prima pdf bestanden lezen in het formaat 17×24 cm, een veel voorkomend boekformaat in Nederland.


Een ’traditioneel’ boek (17×24 cm), naast de iPad versie. Hier komt de kleurweergave van de iPad tot z’n recht

Aan de combinatie Goodreader-iPad  ga ik als uitgever erg veel plezier beleven; eindelijk kan ik manuscripten en digitale proeven in een gemakkelijke stoel doornemen, ook als deze kleur bevatten of vele MB’s groot zijn. Ook kun je je hart ophalen aan de vele boeken en tijdschriften in pdf formaat die (veelal gratis) te vinden zijn op internet. Een test wijst uit dat je probleemloos door een ‘zware’ (40 MB) pdf file kunt bladeren, hier komt de processorkracht van de door Apple ontwikkelde A4 processor goed van pas.

Tijdschrift- en kranten apps
Door veel mediakenners werd de iPad al lang voor de marktintroductie gelauwerd als hét apparaat dat uitgevers van kranten en tijdschriften zou gaan redden. Je kunt er niet omheen dat de iPad inderdaad over een aantal kenmerken beschikt die ten grondslag liggen aan deze gedachte. Het grote kleurenscherm, de ingebouwde wifi (later ook 3G), het bedieningsgemak en toegang tot Apples app store, die al lang bewezen heeft succesvol te zijn.

Het is daarom niet vreemd dat in Amerika een aantal uitgevers al heeft aangegeven te komen met tijdschrift apps voor de iPad, waaronder magazines als Sports Illustrated, Wired, Time Magazine en kranten als de Wall Street Journal. De potentie is groot, er zijn erg creatieve uitgaven mogelijk, compleet met bewegend beeld, interactie en nieuwe vormen van navigatie. De vraag is echter hoeveel dit nog met digitaal lezen te maken heeft, de grens tussen ‘app’ (of dat nu een ebook of een magazine is) en het (mobiele) web wordt immers steeds vager. Er is wel veel mogelijk, ik heb de interactieve versie van Popular Science uitgeprobeerd. Die app ziet er zeer gelikt uit, alleen ervaar ik de navigatie als niet bepaald handig.

Bezoekers van eReaders.nl zijn wellicht nog het meest geïnteresseerd in applicaties om ‘onze’ (Nederlandse) kranten in te kunnen lezen. Maar lang niet alle kranten zijn in digitale vorm te koop. Het NRC heeft wel een ePaper editie, waarvan de pdf versie er in Goodreader best aantrekkelijk uitziet. Je kunt ook kiezen voor gratis alternatieven in de vorm van feed readers als FeeddlerRSS, waarmee je RSS feeds van kranten en weblogs binnen kunt halen. Helaas zijn dit zelden ‘full article’ feeds, zodat je steeds moet doorklikken naar de website van de krant om het volledige artikel te lezen. De eReaders.nl full article feed wordt wonderschoon weergegeven, inclusief afbeeldingen, video’s en links. Dat ziet er al heel veelbelovend uit!

Het bezoeken van (nieuws)websites met de Safari browser is overigens een ervaring op zich. Ik denk dat het niet overdreven is om te stellen dat de iPad de beste browser ooit is (totdat je websites tegenkomt die gebruik maken van Flash). Scrollen, in- en uitzoomen, het scherm draaien; alles gaat even rap en vloeiend. Ik denk dat er dan ook veel toekomst zit in mobiele webapplicaties, die niet alleen op de iPad werken, maar ook op andere tablets met een goede browser.

Conclusie
Het lezen vanaf een iPad is niet vergelijkbaar met het lezen vanaf een ereader met een eInk scherm. Mensen die de iPad zien als alternatief voor een eInk reader moet ik teleurstellen. Want wie gewend is aan het rustige, papierachtige beeld van eInk zal het LCD scherm als inferieur bestempelen. Lezen in het daglicht kun je met de iPad wel vergeten. De accuduur van de iPad (ca. 10 uur) kan niet tippen aan die van een eInk reader (dagen-weken). Bovendien is de iPad te zwaar om langdurig vast te houden (al helemaal met één hand), wat met de meeste ereaders wel goed kan. Aan de andere kant, éénmaal gewend aan het bedieningsgemak, de snelheid, de veelzijdigheid en de sprankelende kleuren van het scherm (alleen mogelijk met LCD, althans op dit moment) is het erg moeilijk om nog terug te schakelen naar de beperkte functionaliteit en langzame zwart/wit schermen van een ‘echte’ ereader met eInk scherm.

De consument waar Apple op mikt is iemand die wat op het web surft en emailt, wat games speelt en films wil bekijken. En laat de iPad nu perfect aan dat soort gebruik voldoen. Voor hen is het apparaat een uitkomst. De kans is groot dat zij later zullen ontdekken dat de iPad ook best goed inzetbaar is ereader voor ebooks en digitale magazines. Ik vermoed dat deze doelgroep dan juist extra prijs stelt op mooie digitale uitgaven in kleur en extra interactieve mogelijkheden, iets wat eInk readers (voorlopig) niet kunnen bieden. Mensen die dus op zoek zijn naar een multifunctioneel apparaat kunnen hun hart ophalen met de iPad. Extra interessant voor iPadbezitters is de lancering later dit jaar van Google Editions, de ebookwinkel van Google. Het zoekbedrijf gelooft sterk in lezen ‘in de cloud’, ebooks die je via de browser kunt benaderen. En browsen, laat dat nu één van de sterkste punten van Apples tablet zijn.

Maar door de gebrekkige ondersteuning van ePub met Adobe DRM (in gewoon Nederlands: de ebooks die je in Nederland kunt kopen) is de iPad op dit moment niet bruikbaar voor Nederlandse ebooklezers. Voorlopig kan ik geen afstand doen van mijn Cybook ereader, wil ik mijn bestaande collectie ebooks kunnen blijven lezen. De kans is weliswaar groot dat er snel een goede iPad ebook app komt (Stanza? TXTR?) die wel overweg kan met ePub en Adobe DRM. Maar tot die tijd is het afwachten en hopen dat politieke krachten niet verstorend werken op de ontwikkeling van dit soort apps (Amazon is bijvoorbeeld eigenaar van Stanza, wellicht houden zij verdere ontwikkeling wel tegen met het oog op hun Kindle app). Maar áls er eenmaal een goede ebook app beschikbaar is, denk ik dat ik de Cybook veel minder zal gebruiken.

Tot slot: in de loop van 2010 zullen er nog meer tablets op de markt verschijnen, later dit jaar of begin 2011 ook tablets die voorzien zijn van nieuwe generatie schermen die net als eInk gebruik maken van daglicht, maar ook bewegend beeld en kleur kunnen weergeven. Die tablets bieden wel al het goede van twee werelden. Wie de iPad te duur vindt en een ereader te beperkt houdt het best zijn hand nog even op de knip. Maar voorlopig heeft Apple de standaard gezet.

Met dank aan Linda Hemerik van US Unlocked voor het spoedig leveren van onze review iPad

Vorig artikelEbooks passeren audiobooks in VS
Volgend artikelIbooks ook voor de iPhone

1 REACTIE

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in