De enTourage eDGe is ‘s werelds eerste dualbook ereader. Het apparaat combineert een 10,1 inch LCD-scherm met een 9,7 inch eInkscherm. Het LCD-scherm draait op het Android besturingssysteem en is daardoor met extra applicaties naar eigen wens uit te breiden. In deze review wordt het multifunctionele apparaat onder de loep genomen.
Eerste indruk
Wanneer je de eDGe voor het eerst in de hand hebt, valt meteen het gewicht op. De ereader weegt maar liefst bijna 1,5 kg waardoor hij ongeschikt is om lang in de hand te houden. Wanneer je de schermen volledig platlegt, heeft het apparaat ongeveer de afmetingen van een 17 inch laptop. Werken op de enTourage eDGe doe je dus met het apparaat liggend op tafel of steunend op de schermen door deze half om te klappen.
Dichtgeklapt lijkt de eDGe sterk op een netbook. Ons reviewexemplaar is blauw met een grijze rand; deze kleurcombinatie doet voor mij enigszins goedkoop aan. Gelukkig is de eDGe in meerdere kleuren verkrijgbaar (zwart, wit, rood en blauw). Daarnaast zijn er ook meer dan 50 skins verkrijgbaar waarmee het uiterlijk van de enTourage eDGe dus volledig aan te passen is naar eigen smaak.
Het openen van de schermen gaat vrij zwaar. Bij het terugklappen van de schermen laat de eDGe telkens een duidelijke ‘knak’ horen waardoor het lijkt alsof de scharnier niet goed draait. Het apparaat lijkt er verder niet onder te lijden, maar ik ben benieuwd hoe het scharnier zich houdt na vele keren openen en sluiten.
Bediening
Wanneer de eDGe voor het eerst opgestart wordt, bevindt het LCD-scherm zich aan de rechterkant en het eInkscherm aan de linkerkant. Je kunt de schermoriëntatie via het instellingenmenu echter eenvoudig aanpassen, zodat je het apparaat ook met het eInkscherm aan de rechterkant kunt gebruiken.
Beide schermen beschikken over een serie knoppen voor de bediening. Het LCD-scherm heeft een menuknop, een homeknop, een knop om te wisselen tussen portret- en landschapsmodus, een trackball om mee te scrollen en een knop waarmee je terug kunt naar een vorig scherm. Het eInkscherm heeft twee knoppen om te bladeren, een knop om te switchen tussen het notitieblok en je ebook en een zoomknop. Daarnaast bevinden zich aan de zijkant van het eInkscherm twee USB-ingangen, een volumeknop, de aan/uitknop, een microfoon- en hoofdtelefooningang en de ingang voor de voeding.
Het LCD-scherm is te bedienen met je vinger, de bijgeleverde stylus en de trackball. Het eInkscherm reageert alleen op de stylus.
Van start
Het opstarten van de schermen gaat erg traag. Er moet een dikke minuut gewacht worden voordat de enTourage eDGe klaar is voor gebruik. Doordat er in het begin helemaal niets gebeurt op de schermen, twijfelde ik of ik het apparaat wel aangezet had.
Wanneer het LCD-scherm opgestart is, worden er een aantal icoontjes weergegeven waarmee verschillende applicaties opgestart kunnen worden. Deze icoontjes kunnen zoals gebruikelijk bij het Android OS naar wens aangepast worden. Extra Androidapplicaties zijn echter niet via de gebruikelijke Android Market te downloaden, maar zijn beschikbaar via de eigen online enTourage eDGe Store. Onderin het LCD-scherm bevindt zich het hoofdmenu van de eDGe: middels vijf onscreen buttons kun je naar de online enTourage eDGe Store, de bibliotheek waar je ebooks en documenten zich bevinden, de browser openen om te internetten, je mailprogramma openen en naar de apps die op het apparaat geïnstalleerd zijn.
Het eInkscherm bevat aanzienlijk meer onscreen buttons. Er zijn onder andere knoppen voor het openen van de bibliotheek, in-en uitzoomen, het maken van notities en het bekijken van een plaatje in een ebook op het LCD-scherm.
Lezen op de eDGe
Je kunt op twee manieren boeken openen op de enTourage eDGe. Via het LCD-scherm of via het eInkscherm. Beide opties leiden naar ‘My Library’, welke opent op het LCD-scherm. Hier kun je bladeren door de boeken die je al in de bibliotheek hebt staan, de boeken die je gekocht hebt via de online store en content welke je gearchiveerd hebt. Wanneer je een ebook selecteert, wordt deze op het eInkscherm geopend. Bladeren door het ebook gaat via de pijltjesknoppen aan de zijkant van het scherm of onscreen met de stylus door op een pijltjestoets te drukken. Met de stylus over het scherm schuiven om te bladeren werkt helaas niet. Het scherm reageert snel op de stylus en ook de pagina’s worden snel ingeladen. Lezen gaat op het eInkscherm van de eDGe dus prima.
Natuurlijk is de lettergrootte aan te passen (small, medium, large en extra large) en ook de marges zijn in dezelfde ordes van grootte aan te passen.
Een handige functie van de enTourage eDGe is de mogelijkheid om (delen van) afbeeldingen of tekst te selecteren met de stylus en deze te laten weergeven op het LCD-scherm. Hierdoor is het bijvoorbeeld mogelijk om de voorkant van een ebook in kleur te bekijken. Ook ebooks met veel fotomateriaal, zoals bijvoorbeeld ‘Beelden van Birma’ van Peter de Ruiter zijn uitermate geschikt om getoond te worden op de eDGe.
De enTourage eDGe leest zowel beveiligde als onbeveiligde ePub-bestanden en ook PDF’s. Je kunt de PDF’s lezen op het eInkscherm en op het LCD-scherm. Een PDF in landschapsmodus (voor deze review heb ik Handboek Communities van Erwin Blom gebruikt) wordt redelijk weergegeven op het eInkscherm, maar wordt daarentegen prima weergegeven op het LCD-scherm. Door het scherm in landschapsmodus te draaien, is het lezen van de PDF erg prettig. Scrollen gaat eenvoudig via de trackball aan de zijkant van het LCD-scherm.
De enTourage eDGe beschikt over een eigen online ebookstore. Hier kun je ebooks, e-Textbooks, extra Android applicaties en digitale kranten via PressDisplay downloaden naar je apparaat. Ook is er een enTourage eDGe Community te benaderen, waar je nieuws, tips en updates voor de eDGe kunt vinden.
Het downloaden van de ebooks vanuit de ebookstore gaat eenvoudig. Voor de review heb ik een gratis ebook van Google Books gedownload. Na het downloaden kun je aangeven naar welke applicatie het ebook overgezet moet worden: Aldiko of ‘My Library’. Omdat ebooks die je via Aldiko opent alleen op het LCD-scherm worden weergegeven, is de meest logische keuze om het boek in de bibliotheek van de eDGe te zetten en via het eInkscherm te lezen.
Notities maken
De enTourage eDGe profileert zich ook als een zeer geschikt apparaat voor gebruik in het onderwijs. Dat komt met name door de uitgebreide notitiefuncties waarover het apparaat beschikt. Zo is het mogelijk om aantekeningen te maken in een ebook door op het scherm te schrijven (genaamd ‘Annotations’), kun je notities ‘vastmaken’ aan een bepaalde pagina, kun je bepaalde stukken van de tekst markeren en ook heb je de beschikking over een digitaal notitieblok.
Met de switchknop naast het eInkscherm kun je snel schakelen tussen een ebook en het digitale notitieblok. Hier kun je met de stylus aantekeningen maken door op het eInkscherm te ‘schrijven’. Het schrijven op het scherm gaat gemakkelijk en het scherm reageert snel. De letters worden prima leesbaar weergegeven. De notities die je op deze manier maakt, kun je opslaan of exporteren naar een pdf-bestand. Dit bestand kun je vervolgens ook opslaan of per e-mail verzenden.
Ook is het mogelijk om bepaalde informatie van webpagina’s te koppelen aan een bepaalde pagina in een ebook. Dit kan handig zijn voor bijvoorbeeld het maken van een verslag of scriptie. Wanneer je meer informatie online gevonden hebt, kun je dit toevoegen aan een relevant studieboek. Ook kun je delen van tekst in een ebook markeren en opslaan voor latere referentie.
De uitgebreide opties om aantekeningen te maken en op verschillende manieren extra materiaal op te slaan, zorgt er inderdaad voor dat gebruik in een studieomgeving voor de hand ligt.
Werken met het tabletgedeelte met LCD-scherm
Door het LCD-scherm gaat internetten, werken met documenten, spelletjes en andere Android-applicaties prettig. Het LCD-scherm beschikt over een onscreen toetsenbord dat verschijnt zodra je de menuknop langer ingedrukt houdt. De internetpagina’s passen vaak niet helemaal in beeld wanneer de eDGe in portretmodus staat, maar in landschapsmodus is dit al stukken beter. Je kunt er bij het internetten eventueel ook voor kiezen om het eInkscherm compleet achter het LCD-scherm weg te klappen, waardoor je je alleen concentreert op het LCD-scherm (of bij het lezen alleen op het eInkscherm).
Helaas liepen applicaties bij dit reviewexemplaar regelmatig vast. Ook zit er een ‘knik’ in de menuknoppen op het scherm en wordt het apparaat door het besturingssysteem consequent aangesproken als ‘telefoon’. Wellicht worden deze zaken verholpen in latere software-updates. Wanneer je het LCD-scherm een tijdje niet gebruikt, gaat deze op zwart om energie te besparen en inbranden te voorkomen. Deze time-out tijd kun je aanpassen via het instellingenmenu.
Meer mogelijkheden
De enTourage eDGe beschikt daarnaast ook nog over een ingebouwde webcam met microfoon waardoor chatten via de webcam of het opnemen van filmpjes mogelijk is. Het apparaat is echter wel wat log om echt handig mee te kunnen filmen en de kwaliteit van de webcam is ook niet erg optimaal.
Conclusie
De enTourage eDGe is een zeer veelzijdig apparaat met vele functies, mogelijkheden en applicaties. Doordat het apparaat twee schermen heeft, elk met hun eigen knoppen en bediening en daarnaast ook nog beschikt over het Android-besturingssysteem dat naar smaak uit te breiden is, lijken de mogelijkheden eindeloos. Een groot nadeel hiervan is dat je al snel overweldigd wordt door alle knopjes en mogelijkheden. De enTourage eDGe is daardoor niet heel gemakkelijk in gebruik. Vooral wanneer je de eDGe voor het eerst gaat gebruiken weet je niet waar je moet beginnen. De handleiding even doornemen is bij dit apparaat geen overbodige luxe. Het lijkt alsof de fabrikant zich bij de ontwikkeling van de enTourage eDGe meer heeft beziggehouden met het toevoegen van zoveel mogelijk functies en mogelijkheden en daarbij uit het oog heeft verloren waar de consument de eDGe voor wil en kan gebruiken.
Bovendien is het apparaat te zwaar en groot om er echt lekker op te werken. Je bent eigenlijk gedwongen om het apparaat neer te leggen op tafel, al dan niet steunend op de schermen. Het apparaat is daardoor meer te vergelijken met een laptop of netbook dan met een ereader. ‘Even’ fijn een roman lezen op de bank wordt al gauw een vermoeiende bezigheid.
Het scharnier is de zwakste schakel van het apparaat. Het draaien/omklappen van de schermen gaat moeizaam en het scharnier lijkt daarbij steeds scheef te draaien wat je het idee geeft dat dit op den duur kapot zal gaan. De schermen werken verder prima: lezen gaat prettig op het grote eInkscherm, welke snel reageert, de verschillende manieren om notities te maken en toe te voegen aan ebooks is een waardevolle functie en internetten gaat goed op het LCD-scherm.
Het apparaat wordt door enTourage eDGe Systems gepositioneerd als een ideaal apparaat voor in het onderwijs. De aantekenfuncties en de manier waarop het LCD-scherm kan samenwerken met het eInkscherm bieden hiervoor zeker goede opties. Ik zou er dan wel voor kiezen om het apparaat qua functies wat ‘uit te kleden’, waardoor het gebruiksgemak toe zal nemen en de manier waarop het apparaat te gebruiken is duidelijker naar voren komt. Nu is de veelzijdigheid van het apparaat meteen ook het grootste struikelblok.
Deze review werd mede mogelijk gemaakt door entourageedge.nl. De enTourage eDGe is onder andere verkrijgbaar bij Ebook Reader Store.
